ข้อมูลใหม่ ร่องรอยไฟไหม้ใต้วัดพระศรีสรรเพชญ – แผนผังพระที่นั่งสุริยาสน์ฯ ไม่เป็นอย่างที่เคยคิด
นักโบราณคดี กรมศิลปากร เผยแพร่ผลการขุดค้นที่พระราชวังโบราณ และวัดพระศรีสรรเพชญ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นผลการขุดค้นล่าสุดที่ดำเนินการใน พ.ศ.๒๕๖๐ โดยมีข้อมูลที่น่าสนใจ สรุปสังเขปได้ดังนี้
การขุดค้นที่พระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์ พระราชวังโบราณ พระนครศรีอยุธยา
จากเดิมที่คาดกันว่า พระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์ เดิมน่าจะมีแผนผังคล้ายกับพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ซึ่งตั้งอยู่ในพระบรมมหาราชวัง กรุงเทพฯ นั่นคือ เป็นจตุรมุขและมีมุขทุกด้านยื่นออกมาเท่ากัน แต่จากการขุดค้นล่าสุด พบว่า แผนผังของพระที่นั่งมีลักษณะคล้ายกับพระที่นั่งสรรเพชญปราสาทและวิหารสมเด็จ นั่นคือ มีมุขหน้าและหลังยื่นยาวกว่ามุขด้านข้าง
การขุดค้นที่วัดพระศรีสรรเพชญ พระนครศรีอยุธยา
จากการขุดค้นพบบริเวณวิหารพระโลกนาถ วัดพระศรีสรรเพชญ พบว่าบริเวณชั้นดินด้านล่างสุด(ลึกราว ๓ เมตร) มีการปูแผ่นศิลาแลง ซึ่งน่าจะเป็นสิ่งก่อสร้างของพระราชวังโบราณในยุคแรกของกรุงศรีอยุธยา ที่เดิมเคยตั้งอยู่ตรงบริเวณวัดพระศรีสรรเพชญ ก่อนที่จะย้ายตำแหน่งของพระราชวังขึ้นไปทางเหนือ แล้วสร้างวัดพระศรีสรรเพชญขึ้นแทนที่
ที่น่าสนใจคือ บริเวณชั้นดินเหนือแผ่นศิลาแลง พบชั้นขี้เถ้าบางๆ และพบแผ่นไม้ถูกเผาไฟ ซึ่งนักโบราณคดี กรมศิลปากรวิเคราะห์ว่า ร่องรอยดังกล่าวนี้ อาจเป็นหลักฐานที่แสดงถึงเหตุการณ์ไฟไหม้พระราชวังครั้งใหญ่ ๒ ครั้ง ดังที่ปรากฏอยู่ในพระราชพงศาวดารที่ระบุว่า พ.ศ.๑๙๘๓ เกิดเพลิงไหม้พระราชมณเฑียร และในปีถัดมา พ.ศ.๑๙๘๔ ก็เกิดเพลิงไหม้อีกครั้งที่พระที่นั่งตรีมุข
นอกจากนี้ ในการขุดค้นภายในวิหารพระศรีสรรเพชญ ยังได้พบเศียรพระพุทธรูป ซึ่งมีร่องรอยไฟไหม้บริเวณด้านหลังของเศียรพระ ซึ่งนักโบราณคดีได้เก็บตัวอย่างถ่าน ส่งไปวิเคราะห์อายุแล้ว ทั้งนี้ร่องรอยไฟไหม้ดังกล่าวนี้ นักโบราณคดียังไม่ได้ระบุถึงสาเหตุของการที่พระพุทธรูปถูกเพลิงไหม้แต่อย่างใด