"E-ma" แผ่นไม้ขอพรของคนญี่ปุ่น
หากใครได้เดินทางไปศาลเจ้าหรือวัดในประเทศญี่ปุ่น มักจะเห็นแผ่นไม้เล็กๆ จำนวนมาก แขวนห้อยไว้เรียงรายอยู่บนราวหน้าศาลเจ้า แผ่นไม้เหล่านี้ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า “E-ma”
E-ma เป็นแผ่นไม้ที่ใช้เขียนคำอธิษฐานขอพรจากเทพเจ้า หากประสงค์สิ่งใดก็จะเขียนความปรารถนาลงไปในนั้น แล้วนำไปแขวนไว้ที่ราว ประวัติที่มาของประเพณีนี้ เล่ากันว่า เดิมในญี่ปุ่นมีความนิยม นำ “ม้า” สีขาวมาถวายแด่เทพเจ้า ซึ่งถือเป็นสัตว์พิเศษที่มีอำนาจในการสื่อสารระหว่างมนุษย์กับเทพเจ้าได้ แต่ต่อมาประเพณีนี้ได้คลี่คลายไป โดยปรับเปลี่ยนมาเป็นการวาดรูปม้าลงบนแผ่นไม้ แล้วนำไปถวาย ติดตั้งประดับอยู่ที่ศาลเจ้าแทน จนเป็นที่มาของชื่อ “E-ma” ซึ่งแปลตามตัวอักษรได้ว่า “ภาพม้า”
ต่อมาการถวาย “ภาพม้า” แด่เทพเจ้า ได้พัฒนาขยายออกไปสู่การวาดรูปอื่นๆ อย่างหลากหลาย รวมถึงการลดขนาดแผ่นไม้ลงเป็นขนาดเล็กๆ ซึ่งเป็นที่นิยมทั่วไปในปัจจุบัน แต่ทุกวันนี้คนทั่วไปก็ยังติดปากเรียกว่า “E-ma” อยู่เช่นเดิม
แผ่นป้ายไม้ E-ma ที่ทำขึ้นในญี่ปุ่น สร้างขึ้นด้วยวัตถุประสงค์อย่างหลากหลาย มีทั้งที่ทำขึ้นเพื่อถวายแด่เทพเจ้า เพื่อให้เทพเจ้าพึงพอใจ และอำนวยพรให้แก่ตน หรือ ทำขึ้นเพื่อขอพรให้เทพเจ้าดลบันดาลให้ประสบผลตามที่ขอ เช่น ขอให้ตนเองมีความมุ่งมั่นเลิกเหล้าให้ได้ ก็มักนิยมทำเป็นรูปถ้วยสาเก โดยมีแม่กุญแจขนาดใหญ่วางทับไว้บนถ้วย หรือต้องการเลิกการพนัน ก็ทำเป็นรูปคนกำลังใช้ค้อนทุบก้อนลูกเต๋า เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีแผ่นไม้แบบพิเศษแบบหนึ่ง ที่เรียกว่า “Sangaku” เป็นแผ่นไม้ที่เขียนสูตรคณิตศาสตร์ ซึ่งบรรดานักปราชญ์ด้านการคำนวณเป็นผู้คิดค้น แล้วนำมาถวายเพื่อขอบคุณเทพเจ้าที่พวกเขาเชื่อว่าได้อำนวยพรให้สามารถคิดค้นได้สำเร็จ
ภาพเหล่านี้มีทั้งที่วาดขึ้นโดยศิลปินพื้นบ้าน และศิลปินชั้นนำระดับประเทศ บางศาสนสถานมีผู้ศรัทธานำมาถวายไว้เป็นจำนวนมาก จนไม่สามารถแขวนไว้ที่ผนังศาสนสถานได้หมด บางแห่งจึงต้องสร้างศาลาขึ้นเพื่อเก็บรักษาแผ่นไม้เหล่านี้เป็นการเฉพาะ
แหล่งข้อมูล
http://www.nanzan-u.ac.jp/SHUBUNKEN/publications/afs/pdf/a1622.pdf
http://www.jstor.org/pss/1496770
http://www.archive.org/details/emavotivepicture00deforich