“เสาปริศนา” ที่วัดป่ามะม่วง เมืองสุโขทัย
วัดป่ามะม่วง คือวัดสำคัญของเมืองสุโขทัย สร้างขึ้นในสมัยพระยาลิไท เพื่อเป็นที่จำพรรษาของ “พระมหาสามีสังฆราช” ซึ่งได้รับการนิมนต์มาจากเมืองพัน(เมืองมอญ) เพื่อประกอบพิธีบวชให้แก่พระยาลิไท โดยพระยาลิไทได้ประทับ ณ วัดแห่งนี้ด้วย
ปัจจุบันวัดป่ามะม่วง หลงเหลือซากฐานเจดีย์ประธานอยู่องค์หนึ่ง ซึ่งเดิมอาจเป็นเจดีย์ทรงระฆัง ที่น่าสนใจคือ ที่ด้านหลังของเจดีย์องค์นี้ มีเสาศิลาแลงหลงเหลืออยู่ต้นหนึ่ง
ศ.ดร.ศักดิ์ชัย สายสิงห์ อธิบายไว้ในหนังสือ “ศิลปกรรมโบราณ ในอาณาจักรสุโขทัย” ถึงเสาต้นนี้ว่า ปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัดว่า เสาต้นนี้คือเสาอะไร แต่มีบางท่านเคยสันนิษฐานว่า อาจเป็น “เสาหงส์” ตามคติมอญ สอดคล้องกับการเป็นวัดที่จำพรรษาของพระเถระชาวมอญ อย่างไรก็ตาม คติการสร้างเสาสูง เคยปรากฏมาแล้วในอินเดีย ดังเช่น เสาศิลาของพระเจ้าอโศก ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อเป็นหมุดหมายว่าสถานที่นั้นๆ มีความสำคัญทางพุทธประวัติ
อ่านรายละเอียดของเรื่องนี้ และประเด็นน่าสนใจอื่นๆ ได้อีก ในหนังสือ “ศิลปกรรมโบราณ ในอาณาจักรสุโขทัย” เขียนโดย ศ.ดร.ศักดิ์ชัย สายสิงห์ ผลิตโดย สำนักพิมพ์มิวเซียมเพรส